BİR OSMANLI KENTİ ÜSKÜP’ÜN TANZİMAT’TAN XX. YÜZYILA FİZİKSEL DEĞİŞİM SÜRECİ
Yükleniyor...
Tarih
2018
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
XIV. yüzyılda Osmanlılar tarafından fethedilen Üsküp, Balkanlardaki stratejik konumu sayesinde Osmanlı İmparatorluğu için önemini her zaman sürdürmüştür. Üsküp, Osmanlı öncesinde kale içerisinde küçük bir kent görünümünde iken Osmanlılar ile birlikte kale dışında Doğu-Batı doğrultusunda inşa edilen yapı kompleksleri (imaretler) ve bu yapı komplekslerinin etrafında gelişen konut birimleri (mahalleler) ile büyük bir gelişme göstermiştir. XV. ve XVI. yüzyıllarda yoğun bir imar faaliyetine sahne olan Üsküp, XVII. ve XVIII. yüzyıllarda mimari gelişim bağlamında durağan bir dönem geçirmiştir. XIX. yüzyıl Osmanlı İmparatorluğu’nda Tanzimat Fermanı’nın kabulüne ve Batılılaşma hareketlerine bağlı olarak radikal değişimlerin yaşandığı bir süreç olarak karşımıza çıkmaktadır. XIX. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu’nda yaşanan bu değişim önemli bir Osmanlı vilayeti olan Üsküp’te (II. Abdülhamid’in Üsküp’e verdiği öneme de bağlı olarak) kent mekânına ve yapılara yansımıştır. Bu çalışmada amaç Tanzimat sonrasında kent yönetim örgütlerinin kurulmaya başladığı Osmanlı kentlerinden biri olan Üsküp’te XIX. yüzyıl ortalarından XX. yüzyıl başlarına kadar gerçekleşen fiziksel değişimleri; Osmanlı İmparatorluğu’nun son dönem siyasal, sosyal ve ekonomik gelişmeleri ışığında incelemektir. Söz konusu hedef doğrultusunda çalışmanın ilk kısmında XIX. yüzyılda Tanzimat sonrasında Osmanlı İmparatorluğu’nun içerisinde bulunduğu değişim ve Batılılaşma ortamı aktarılacaktır. Üsküp’ün XIX. yüzyılda geçirdiği fiziksel değişimin daha net bir şekilde okunabilmesi için değişim öncesi Üsküp’ün genel durumu harita üzerinde verilmiş; sonrasında ise siyasal, sosyal ve ekonomik nedenlere bağlı olarak gerçekleşen mekânsal değişimler ortaya konulmuştur. Çalışmada erken Osmanlı döneminde oluşturulmuş ve Tanzimat dönemine kadar küçük değişikliklerle ulaşmış kent yapısına kısaca değinilmiş; ancak Tanzimat reformları ile ortaya çıkan mimari ürünlere odaklanılmıştır. Sonuç bölümünde ise Tanzimat sonrası gerçekleşen mekânsal değişimler 1914 yılı Üsküp haritası üzerinde gösterilmiş ve yorumlanmıştır.
Conquered by the Ottomans in the 14th century, Skopje has always maintained its importance for the Ottoman Empire thanks to its strategic location in the Balkans. Before the Ottoman Empire, Skopje, a small city within the castle, showed a great improvement after Ottoman conquest with the building complexes (imarets) built in the east-west direction beside the castle and the housing units (neighborhoods) developing around these complexes. Although there was an intensive construction activity in Skopje in 15th and 16th centuries, 17th and 18th centuries were stagnation periods for architectural development of the city. 19th century is a period in which radical changes occurred depending the acceptance of the Tanzimat Decree and the Westernization movements in the Ottoman Empire. These radical changes in the Ottoman Empire have been reflected to urban space and buildings of Skopje (depending on the importance given by the II. Abdülhamid to the city). The purpose of this study is to examine physical changes in Skopje, one of the Ottoman cities where the city administration organizations started to establish after the Tanzimat Decree, from the mid 19th century until the beginning of the 20th century in the light of recent political, social and economic developments of the Ottoman Empire in that period. In the first part of the study changing process and Westernization of Ottoman Empire in the 19th century is elaborated represented. Moreover, in order to be able to comprehend more clearly the physical change that Skopje experienced during the 19th century and the general situation of Skopje before the Modernization is given over the map; thereafter spatial changes that took place depending on political, social and economic reasons is put forward. Finally spatial changes after the Tanzimat Decree are shown and interpreted over the 1914 Map of Skopje.
Conquered by the Ottomans in the 14th century, Skopje has always maintained its importance for the Ottoman Empire thanks to its strategic location in the Balkans. Before the Ottoman Empire, Skopje, a small city within the castle, showed a great improvement after Ottoman conquest with the building complexes (imarets) built in the east-west direction beside the castle and the housing units (neighborhoods) developing around these complexes. Although there was an intensive construction activity in Skopje in 15th and 16th centuries, 17th and 18th centuries were stagnation periods for architectural development of the city. 19th century is a period in which radical changes occurred depending the acceptance of the Tanzimat Decree and the Westernization movements in the Ottoman Empire. These radical changes in the Ottoman Empire have been reflected to urban space and buildings of Skopje (depending on the importance given by the II. Abdülhamid to the city). The purpose of this study is to examine physical changes in Skopje, one of the Ottoman cities where the city administration organizations started to establish after the Tanzimat Decree, from the mid 19th century until the beginning of the 20th century in the light of recent political, social and economic developments of the Ottoman Empire in that period. In the first part of the study changing process and Westernization of Ottoman Empire in the 19th century is elaborated represented. Moreover, in order to be able to comprehend more clearly the physical change that Skopje experienced during the 19th century and the general situation of Skopje before the Modernization is given over the map; thereafter spatial changes that took place depending on political, social and economic reasons is put forward. Finally spatial changes after the Tanzimat Decree are shown and interpreted over the 1914 Map of Skopje.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Antropoloji, Arkeoloji, Sanat, Kültürel Çalışmalar, Nüfus İstatistikleri Bilimi, Etnik Çalışmalar, Tarih, Beşeri Bilimler, Edebiyat, Siyasi Bilimler
Kaynak
Trakya Üniversitesi Balkan Araştırma Enstitüsü Dergisi
WoS Q Değeri
N/A
Scopus Q Değeri
Cilt
7
Sayı
1
