Küresel entegrasyonda Türk işbirliği modeli olarak Türk Devletleri Teşkilatı'nın yeri
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2022
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Sovyetler Birliği'nin 1991'de dağılmasından sonra tek tek bağımsızlıklarını kazanan Türk Cumhuriyetleri kendi ayakları üstünde durmaya çalışırken Türkiye de çalkantılı iç siyaset, koalisyon hükümetleri, darbeler, terör ve ekonomik açmazlarla uğraşmaktan dış politikaya ağırlık verememiştir. Rus politikasının etkisiyle diğer Türk Cumhuriyetleri ile koparılan bağlar istenilen düzeyde kurulamamış ve tarihi fırsat iyi değerlendirilememiştir. Batıda yıllarca Avrupa Birliği'ne girme çabaları da sonuç vermeyince yeni arayışlara giren Türkiye, bir yandan İslam İşbirliği Teşkilatı ile Osmanlı mirası İslam coğrafyasında siyasi varlığını sürdürmeye çalışırken, bir yandan da Avrasya'da yeni bir oluşum çabasına girmiştir. Aynı dilin farklı lehçeleri ile konuşmasına, aynı dini inanca sahip olmasına ve aynı geçmişten gelen genetik kodlara sahip olmasına rağmen yıllarca birbirinden kopuk yaşamış bu aziz millet küresel dünyanın karşısına güçlü bir birlik ile çıkacaktır. Son otuz yılda kurulan kurum ve kuruluşlar, yapılan zirveler ve kapsamlı işbirlikleri ile bu birliğin temelleri atılmıştır. En nihayetinde bu uğurda oluşturulan Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi (Türk Keneşi), Türk Cumhuriyetleri arasında etkin ve kapsamlı işbirliğini tesis etmek amacıyla 2009 yılında Nahçıvan anlaşmasıyla kurulmuştur. Kurucu üyeleri Türkiye, Azerbaycan, Kazakistan ve Kırgızistan olan birliğe Sovyetler Birliği boyunduruğu altında ezilen ve tekrar benzeri bir yönetim anlayışından çekinen Özbekistan ve Türkmenistan katılmak istememiştir. Kurucu üye olmamasına rağmen diğer ülkelerin teşvikiyle birliğe Özbekistan üye, Türkmenistan ise gözlemci üye olmuştur. Macaristan'ın da gözlemci üye olarak birlikte yerini alması Avrupa ile geliştirilecek ilişkilerde bu yeni oluşuma güç katmıştır. Öncelikli hedefi üye ülkeler arasındaki siyasi işbirliğinin ve dayanışmanın güçlendirilmesi, ekonomik ve kültürel birikimlerin en geniş şekilde aktarımının sağlanması olan Türk Keneşi, çalışmamızın ana konusunu oluşturmuştur. Sovyetlerin dağılmasından sonra bağımsızlık süreçlerini tamamlayan Türk Cumhuriyetleri, Türkiye ekseninde küresel entegrasyonunu sağlayarak çatı kuruluşu niteliğinde olan Türk Keneşi ile gerçek manada Türk-İslam Birliği modelini oluşturacaktır. Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi adıyla kurulan, 2018 zirvesinde Türk Keneşi ismini alan birlik, 12 Kasım 2021 İstanbul zirvesinde ismini Türk Devletleri Teşkilatı olarak değiştirdiğini tüm dünyaya duyurmuştur. Türk Devletleri Teşkilatı'nın küreselleşen dünyada ses getirebilecek konuma gelebilmesinin gerekliliği, tarihsel süreçteki mevcut alt yapısı irdelenmiş ve dünya düzenine sağlayacağı katkılar çalışmamızda ele alınmış olup teşkilatın yapısı, oluşumu ve dünya siyasetine etkileri analiz edilmiştir.
After the collapse of Soviet Union in 1991, the Turkic States who declared their independence, while trying to stand on their own feet, Turkey could not give weighting to foreign policy because of the coups, terrorism, coalition governments, turbulent domestic politics, and having to deal with economic predicament; Turkey has been broken from the other Turkic States with influence of Russia as well. Turkey which enters into new searches when the efforts had proved inconclusive for many years to enter to European Union in the West, on the one part it continued its political presence in the Islamic world with the Organization of Islamic Cooperation, also on the one hand has entered into a new formation efforts in Eurasia. The Cooperation Council of Turkish Speaking Countries (Turkic Council), established in this context, was established in 2009 with the Nakhichevan agreement to establish comprehensive cooperation between Turkish-speaking countries. Later on, Uzbekistan joined to the union who have been the founding members Azerbaijan, Kazakhstan, Kyrgyzstan and Turkey. The fact that it took its place also Hungary as an observer member of the union had gained more strength this new formation in the relations to be developed with Europe. The aim of this study is to strengthen the political cooperation and solidarity among the member countries, the necessity that the union, which is the broadest transfer of economic and cultural accumulation, to be able to make a voice in the globalizing world, its current infrastructure in the historical process and its contributions to the world order will be discussed in our study, structure and formation of Turkic Council (Organization of Turkic States), and its effects on world politics will be analyzed.
After the collapse of Soviet Union in 1991, the Turkic States who declared their independence, while trying to stand on their own feet, Turkey could not give weighting to foreign policy because of the coups, terrorism, coalition governments, turbulent domestic politics, and having to deal with economic predicament; Turkey has been broken from the other Turkic States with influence of Russia as well. Turkey which enters into new searches when the efforts had proved inconclusive for many years to enter to European Union in the West, on the one part it continued its political presence in the Islamic world with the Organization of Islamic Cooperation, also on the one hand has entered into a new formation efforts in Eurasia. The Cooperation Council of Turkish Speaking Countries (Turkic Council), established in this context, was established in 2009 with the Nakhichevan agreement to establish comprehensive cooperation between Turkish-speaking countries. Later on, Uzbekistan joined to the union who have been the founding members Azerbaijan, Kazakhstan, Kyrgyzstan and Turkey. The fact that it took its place also Hungary as an observer member of the union had gained more strength this new formation in the relations to be developed with Europe. The aim of this study is to strengthen the political cooperation and solidarity among the member countries, the necessity that the union, which is the broadest transfer of economic and cultural accumulation, to be able to make a voice in the globalizing world, its current infrastructure in the historical process and its contributions to the world order will be discussed in our study, structure and formation of Turkic Council (Organization of Turkic States), and its effects on world politics will be analyzed.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Türk Devletleri Teşkilatı, Türk Keneşi, Konsey, Sovyetler Birliği, Küreselleşme, İşbirliği, Organization of Turkic States, Turkic Council, Soviet Union, Globalization, Cooperation
