Yerüstü su kalitesi yönetmeliği'nde tanımlanan belirli kirleticiler için kaynak eşleştirilmesinin sayısallaştırılması
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2022
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Endüstrileşme, nüfus artışı, iklim değişikliği ve kontrolsüz kullanım gibi nedenlerle kalitesi ve miktarı azalan su kaynaklarına olan ihtiyacın artmasıyla, su kaynaklarının korunması ve geliştirilmesi konusu önem kazanmıştır. Suyun sürdürülebilir kullanımı Avrupa Birliği (AB) ölçeğinde, "Su Çerçeve Direktifi (SÇD)" ile netleştirilmiştir. Falkenmark Göstergesi'ne göre su baskısı altında olan ülkemizde, AB uyum süreci kapsamında atılan adımlarla çeşitli mevzuatlar ortaya çıkmıştır. Bu mevzuatların en önemlilerinden biri Yerüstü Su Kalitesi Yönetmeliği (YSKY)'dir. SÇD ile entegre havza yönetimi yaklaşımının önemi açığa çıkmış olup, bu yaklaşımın getirilerinden biri de Nehir Havza Yönetim Planları (NHYP)'nın hazırlanmasıdır. Çevresel hedeflere ulaşılıp ulaşılmadığını gösterecek olan izleme faaliyetleri, NHYP'lerin temel adımlarından biridir. Baskı bazında yapılan operasyonel izleme, tehlikeli maddelerin izlenmesinde kullanılır. Tehlikeli maddeler, öncelikli maddeler ve belirli kirleticilere verilen genel isimdir ve su kütlelerinin kimyasal durumunun belirlenmesinde kullanılırlar. Öncelikli maddeler, SÇD'de tanımlanan ve sucul ortam için tehlikeli olan kirleticilerdir. 45 adet öncelikli madde bulunmaktadır. SÇD'ye tabi olan ülkelerde bulunan havzalara özgü belirlenmesi gereken kirleticiler ise belirli kirleticilerdir. Ülkemizde yürütülen 3 adet proje sonucunda tanımlanan 250 adet belirli kirletici, YSKY'de yer almaktadır. Kimyasal izleme parametreleri olan öncelikli maddeler ve belirli kirleticilerin sınır değerlerini aşmaması ve su kalitesine olumsuz etki etmemesi için izleme faaliyetleri ile takip edilmeleri gerekmektedir. Bu tez çalışmasında, öncelikli maddeler ve belirli kirleticilerin her biri ile YSKY'de tanımlanmış olan fiziko-kimyasal parametreler için birer kirletici kartı hazırlanmıştır. Bu kartlarda kirleticiler ve parametrelerin çeşitli özelliklerinin yanında muhtemel kaynakları da belirlenmiş; elde edilen veriler bir kirletici-kaynak matrisinde özetlenmiş ve hazırlanan matrisin, Nilüfer Alt Havzası'ndaki operasyonel izleme noktaları için uygulanmasıyla örnek bir çalışma hazırlanmıştır. Bu çalışma ile, yeni dönemde oluşturulacak izleme programlarının, havzalarda bulunan baskılara göre, yani havzaya özgü tasarlanması önerilmektedir. Bu çalışmanın, her havzada her kirleticinin izlenmesini içeren halihazırdaki toptancı bakış açısına getireceği yeniliklerle; ileride hazırlanacak izleme programlarının daha hızlı, efektif ve çözüme yönelik olması beklenmektedir.
With the increase in the need for water resources whose quality and quantity have decreased due to industrialization, population growth, climate change and uncontrolled use, the issue of protection and development of water resources has gained importance. Sustainable use of water has been clarified at the European Union (EU) scale with the "Water Framework Directive (WFD)." Turkey is under water pressure according to the Falkenmark Indicator, and various legislations have emerged with the steps taken within the scope of the EU harmonization process. One of the most important of these legislations is the Surface Water Quality Regulation (SWQR). The importance of the integrated watershed management approach with the WFD has been revealed, and one of the benefits of this approach is the preparation of River Basin Management Plans (RBMP). Monitoring activities, which will show whether the environmental targets have been achieved or not, are one of the basic steps of RBMS's. Operational monitoring on a print basis is used to monitoring hazardous substances. Hazardous substances include the 45 priority substances and 250 specific pollutants and that are used to determine the chemical status of water bodies. Priority substances are pollutants defined in the WFD and specific pollutants are determined according to the basins in the countries subject to WFD and identified as a result of 3 projects carried out in Turkey are included in the SWQR. Priority substances and certain pollutants with chemical monitoring parameters should be followed up with monitoring activities so that they do not exceed the limit values and do not adversely affect the water quality. In this thesis, a pollutant card has been prepared for each of the hazardous substances and the physicochemical parameter; besides the various properties of the pollutants and parameters, their possible sources were also determined; the data obtained were summarized in a pollutant-source matrix and a case study was prepared by applying the prepared matrix to operational monitoring points in the Nilüfer Sub-Basin. With this study, it is suggested that basin-specific planning be made in the monitoring programs to be created in the new period, instead of the current wholesaler perspective, which includes the monitoring of each pollutant in each basin. Thus, monitoring activities are expected to be faster, more effective and solution-oriented.
With the increase in the need for water resources whose quality and quantity have decreased due to industrialization, population growth, climate change and uncontrolled use, the issue of protection and development of water resources has gained importance. Sustainable use of water has been clarified at the European Union (EU) scale with the "Water Framework Directive (WFD)." Turkey is under water pressure according to the Falkenmark Indicator, and various legislations have emerged with the steps taken within the scope of the EU harmonization process. One of the most important of these legislations is the Surface Water Quality Regulation (SWQR). The importance of the integrated watershed management approach with the WFD has been revealed, and one of the benefits of this approach is the preparation of River Basin Management Plans (RBMP). Monitoring activities, which will show whether the environmental targets have been achieved or not, are one of the basic steps of RBMS's. Operational monitoring on a print basis is used to monitoring hazardous substances. Hazardous substances include the 45 priority substances and 250 specific pollutants and that are used to determine the chemical status of water bodies. Priority substances are pollutants defined in the WFD and specific pollutants are determined according to the basins in the countries subject to WFD and identified as a result of 3 projects carried out in Turkey are included in the SWQR. Priority substances and certain pollutants with chemical monitoring parameters should be followed up with monitoring activities so that they do not exceed the limit values and do not adversely affect the water quality. In this thesis, a pollutant card has been prepared for each of the hazardous substances and the physicochemical parameter; besides the various properties of the pollutants and parameters, their possible sources were also determined; the data obtained were summarized in a pollutant-source matrix and a case study was prepared by applying the prepared matrix to operational monitoring points in the Nilüfer Sub-Basin. With this study, it is suggested that basin-specific planning be made in the monitoring programs to be created in the new period, instead of the current wholesaler perspective, which includes the monitoring of each pollutant in each basin. Thus, monitoring activities are expected to be faster, more effective and solution-oriented.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Belirli kirleticiler, öncelikli maddeler, izleme faaliyetleri, havza, havza yönetimi, Nilüfer Alt Havzası, Specific pollutants, priority substances, monitoring, watershed, watershed management, Nilüfer Sub-Basin
