Toplumsal hafızada Bursa'da vakıf kültürü

Küçük Resim Yok

Tarih

2024

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

Bursa Teknik Üniversitesi

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

Bu tezin konusu, kadim şehir Bursa üzerinden toplumsal hafızada yaşayan vakıf kültürüne yönelik deneyim, anlam ve algılar üzerinedir. Aynı zamanda tarihsel süreç içinde vakıfların kuruluş gayesi, önemi, değeri, toplumsal işlevleri gibi konular da ele alınmıştır. Geçmişten günümüze Bursa, pek çok vakıf kurumuna ve eserine ev sahipliği yapmış, vakıf medeniyetiyle hayat bulmuş bir Osmanlı şehridir. Osmanlı Bursası'nda vakıflar; toplumsal işbirliğini güçlendiren, gelir dağılımını ve toplumsal bağları düzenleyen, istihdamı artıran, toplumsal hayata katkı sağlayan önemli kuruluşlardır. Vakıflar aracılığıyla eğitim, sağlık, din, şehir planlama ve imar hizmetlerine yönelik faaliyetler kolaylıkla yürütülmüş, ticari ve sosyal hareketlilik sağlanmıştır. Osmanlı döneminde sayısız eserleri ve hizmetleriyle şehri mamur eden, ilim, kültür ve irfan merkezleri olarak şehre değer katan vakıf kültürünün, Bursa ile özdeşleşen ve bütünleşen bir olgu olduğunu söylemek mümkündür. Günümüzde vakıf kültürü ve eserleri halen Bursa'nın silüetini güzelleştrmeye ve şehre değer katmaya devam etmektedir. Ancak günümüzde toplumsal hafızada vakıf kültürünün yeri ve değeri nedir, vakıf olgusu nasıl algılanmaktadır? Dolayısıyla araştırma, bu temel sorular üzerinden planlanmış ve yürütülmüştür. Bu bağlamda araştırmanın ana amacı; Bursalı ya da yaşamının büyük bir bölümünü Bursa'da geçirmiş olan (40 yıl ve üzeri) bireylerin deneyimlerinden, geçmişe dair hatıra ve izlenimlerinden yola çıkarak toplumsal hafızada yaşayan bir değer olarak vakıf kültürünü incelemektir. Araştırma, nitel araştırma yöntemi ile yürütülmüştür. Araştırmanın amacı çerçevesinde 65 yaş üstü 10 yetişkin birey ile yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılarak mülakatlar gerçekleştirilmiştir. Mevcut araştırmada katılımcıların vakıf olgusuna yönelik algıları; vakıf kültürünün geçmişi, bugünü ve geleceğine ilişkin görüşleri incelenmiştir. Çalışma, tarihsel ve toplumsal bir değer olarak vakıf kültürünün öneminin altını çizmekte ve potansiyel çözümler önermektedir. Ayrıca, vakıf kültürü konusun da toplumsal farkındalık yaratma ve aktif katılımlarını teşvik etme ihtiyacını vurgulamaktadır. Eğitim kurumlarında bu konulara daha fazla dikkat edilmesi ve farkındalık yaratma girişimlerinin yürütülmesi, vakıf kültürünün tekrar canlanması için önemli bir adım teşkil edecektir. Sonuç olarak bu çalışma, Bursa ilinde ikamet eden ve uzun yıllarını bu ile adamış 65 yaş üstü bireyler üzerinden toplumsal hafızada yaşayan bir değer olarak vakıf kültürü konusundaki bakış açılarını sunmaktadır. Sonuç olarak vakıf kurum ve kültürüne yönelik toplumsal farkındalığı artırmak, mevcut sorunlara çözüm yolları bulmak, geçmişten gelen bir değer olan vakıf kültürünü korumamız ve geleceğe miras olarak bırakabilmemiz açısından önem arz etmektedir.
The subject of this thesis is about the experiences, meanings and perceptions of the foundation culture that lives in the social memory through the ancient city of Bursa. At the same time, issues such as the purpose of establishment of foundations, their importance, value and social functions in the historical process were also discussed. From past to present, Bursa is an Ottoman city that has hosted many foundation institutions and works and came to life with foundation civilization. Foundations in the Ottoman Bursa; they are important organizations that strengthen social cooperation, regulate income distribution and social ties, increase employment and contribute to social life. Through foundations, activities related to education, health, religion, city planning and development services were carried out easily, and commercial and social mobility was ensured. It is possible to say that the foundation culture, which prospered the city with its numerous works and services during the Ottoman period and added value to the city as centers of science, culture and wisdom, is a phenomenon identified and integrated with Bursa. Today, the foundation culture and works continue to beautify Bursa's skyline and add value to the city. However, what is the place and value of foundation culture in social memory today, and how is the phenomenon of foundation perceived? Therefore, the research was planned and conducted based on these basic questions. In this context, the main purpose of the research is; The aim is to examine the foundation culture as a value living in social memory, based on the experiences, memories and impressions of individuals from Bursa or those who have spent most of their lives in Bursa (40 years or more). The research was conducted with qualitative research method. Within the scope of the purpose of the research, interviews were conducted with 10 adults over the age of 65 using the semi-structured interview technique. In the current research, participants' perceptions of the foundation phenomenon; their views on the past, present and future of foundation culture were examined. The study underlines the importance of foundation culture as a historical and social value and suggests potential solutions. It also emphasizes the need to raise public awareness of foundation culture and encourage their active participation. Paying more attention to these issues in educational institutions and carrying out awareness-raising initiatives will constitute an important step for the revival of the foundation culture. As a result, this study presents the perspectives of individuals over the age of 65, who reside in Bursa and have devoted many years to this field, on foundation culture as a value living in social memory. As a result, it is important to increase social awareness about the foundation institution and culture, to find solutions to current problems, to preserve the foundation culture, which is a value from the past, and to leave it as a legacy to the future.

Açıklama

Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Sosyoloji Ana Bilim Dalı, Sosyoloji Bilim Dalı

Anahtar Kelimeler

Sosyoloji, Sociology

Kaynak

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye