Yazar "Ceyhun, Tayfun" seçeneğine göre listele

Listeleniyor 1 - 1 / 1
  • Küçük Resim Yok
    Öğe
    Uluslararası denizcilik sözleşmeleri kapsamında gemi kaynaklı hava kirliliğinin incelenmesi
    (Bursa Teknik Üniversitesi, 2022) Ceyhun, Tayfun; Kalaycı, Salih
    Globalleşen dünyada artan ticaret hacmi dolayısıyla bir malın tedarikçisinden çıkıp alıcısına teslim edilmesinde geçen süre, harcanan enerji, ekonomik olarak gelir gider dengesinde sağlanan verimlilik ön plana çıkmaktadır. Bütün bunlar göz önünde bulundurulduğunda, uluslararası ticarette ulaştırma faaliyetlerinin büyük bölümü deniz yoluyla yapılmaktadır. Dünya üzerinde büyük hacim ve miktarlardaki yüklerin diğer taşımacılık türlerine göre daha düşük maliyetle taşınıyor olması, deniz taşımacılığının her geçen gün en çok tercih edilen ulaştırma yöntemi olmasını beraberinde getirmiştir. Diğer taraftan adı bile az duyulmuş, tek bir iskele ile yüklemeboşaltma imkânlarına sahip olan bir liman ile gelişmiş yükleme boşaltma imkânlarına sahip çok çeşitli iskeleleri ile büyük hacimli kapasitelerde çalışan limanlara yapılabilecek gemi seferleri yüklerin en zor lokasyonlara dahi erişimini olanaklı kılmaktadır. Tüm bu önemli yönlerinden dolayı uluslararası ticaretin merkezinde yer alan deniz taşımacılığının, artan lojistik ihtiyacına paralel olarak gelişim göstermesi, gemi sayılarının büyüklüklerinin artışı ile daha da büyük bir ivme kazanmaktadır. Deniz ticaretinin yükselişi ve devasa gemileri hareket ettiren büyük makinelerin bu hızlı artışı, doğayı tehdit etmekte ve gemi kaynaklı çevre kirliliğinin yoğun ölçüde artışına neden olmaktadır. Çünkü gemilerin hareket etmelerini sağlayan yüksek güçlü ana makineleri ile birlikte yardımcı dizel makineler, çevre ve hatta insan sağlığını tehdit eden zararlı egzoz emisyonları oluşturmaktadır. Ağırlıklı olarak karbon dioksit (CO2), karbon monoksit (CO), sülfür oksit (SOx) olarak ön plana çıkan ve hava kirleticiler olarak bilinen gemi egzoz emisyonları ve sera gazları, bir yandan havanın yaşam kalitesini düşürürken diğer yandan da küresel ısınmayı tetikleyici etkilerde bulunmaktadır. Gemi kaynaklı oluşan kirliliğin bir bölümü baca gazları ile havanın kirletilmesi şeklindedir. Gemi kaynaklı çevre kirliliğini önlemek ve minimum oranlara düşürmek için Dünya çapında yürütülen pek çok çalışma mevcuttur. Özellikle gemilerden ve diğer deniz araçlarından kaynaklanan çevre kirliliği, uluslararası sözleşmeler ve kurallar ile önlenmeye çalışılmaktadır. Bu alanda alınan tedbirlerin uygulanmasına yönelik olarak çalışmalar yapan ve bu anlamda yaptırım gücü en yüksek olan organ IMO (International Maritime Organization) olarak bilinen Dünya Denizcilik Örgütüdür. IMO, gemilerin hizmetlerini güvenli bir şekilde yapmasını sağlayarak denizciliğin yönetimini sağlayan bir Birleşmiş Milletler (BM) ajansıdır. IMO, yapmış olduğu birçok düzenleme ile gemilerin emniyetli seyri ve gemi kaynaklı kirliliğin önüne geçmek konularında büyük bir özenle çalışmaktadır ve IMO'nun kararlarına çok büyük oranda uyulmaktadır. Bu kapsamda, IMO tarafından 1973 yılında düzenlenerek 1978 yılındaki değişikler ile karara bağlanan MARPOL (Marine Pollution) Deniz Kirliliği Uluslararası Sözleşmesi,xii gemi kaynaklı kirliliğin önüne geçilmesi konusunda en fazla ön plana çıkan uygulamadır. Özellikle, MARPOL EK-VI ile gemi kaynaklı hava kirliliğini önlenme hususunda gereken kararlar alınmış olup uygulamaya konulmuştur. Bu çalışma kapsamında gerek doğayı gerekse insan sağlığını tehdit eden gemi kaynaklı çevre ve hava kirliliği, CO2 ve SOx salınımları ve bu salınımları azaltıcı tedbirler incelenmiştir. Çalışmanın amacı, deniz taşımacılığı, ticaret liberalizasyonu, metal ve cevher ihracatının ekolojik dengeye ne düzeyde zararlar verip vermediğini göstermektir. Bu bağlamda, çoklu regresyon ve panel veri analizi kullanılmıştır. İleriye yönelik alınacak tedbirler değerlendirip görüş ve öneriler sunularak çalışma sonuçlandırılmıştır.