Alp, Sara DemirÇırak, Buse Nur2024-11-052024-11-052024https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=weFMBHaUra8rsS5wi2bmHCzsSfyGKRTD85v7BjdSGRzuHKO8cpHhiMbt3eK3GLjGhttps://hdl.handle.net/20.500.12885/3366Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı, Peyzaj Mimarlığı Bilim DalıEkosistemler bütünü olan peyzajlar; sistemi oluşturan tek bir bileşende veya fonksiyonda meydana gelen değişimle etkilenmektedir. Peyzaj planlama; peyzajın değerinin artırılması ve iyileştirilmesi için yapılan ileriye dönük esaslı eylem olarak tanımlanmaktadır. Peyzaj planlama ile peyzaj bileşenlerinde oluşan değişimler incelenmekte, değerlendirilmekte ve kalitelerinin korunması ve tahribatı halinde onarılması için öneriler geliştirilmektedir. Geotasarım; peyzajın doğal ve kültürel bileşen ve süreçlerini farklı sorularla tarifleyen ve bu tariflerden yararlanarak doğaya uyumlu kararlar almaya olanak sağlayan katılımcı bir yaklaşımdır. Böylelikle, özellikle insan müdahaleleri sonucu oluşan baskılardan dolayı nitelikleri bozulan ekosistemlerin geri kazanılmasını ve peyzajın mevcut ve gelecekteki koşullar altında sürdürülebilir, dayanıklı ve sağlıklı hale getirilmesini hedefleyen Ekosistem Restorasyonu çalışmalarına yön verebilecek etkin bir araç haline gelmektedir. Bu çalışma kapsamında yoğun kentsel yayılım, sanayi ve tarım alanlarının baskılarından dolayı doğal karakterini kaybetmeye başlayan Ova Çayı Havzası çalışma alanı olarak belirlenmiştir. Çalışma alanında bulunan orman, bozkır, sulak alan gibi ekosistemler üzerinde olumsuz etkilere neden olan müdahaleler ve baskılar tespit edilerek bu alanların ekolojik işlevlerini yeniden kazandırmak, ekosistemlerin kapasitesini ve üretkenliğini arttırmak hedeflenmektedir. Bu tez çalışmasının amacı Ova Çayı havzasında Geotasarım yaklaşımı ile mevcut ekosistem tahribatlarının ortaya konduğu ve ekosistem restorasyonu önerilerinin geliştirildiği 2030 yılı senaryolu ekosistem restorasyonu odaklı peyzaj planının oluşturulmasıdır. Bu kapsamda; arazi ve literatür çalışmaları ile birlikte katılımcı yaklaşımın sağlandığı bir peyzaj planlama çalışması gerçekleştirilmiştir. Peyzajın su, toprak, habitat fonksiyonlarının analiz edilmesiyle planlara altlık oluşturacak Peyzaj Koruma Planı oluşturulmuştur. Fonksiyonların katsayıları AHS tekniği kullanılarak fonksiyonlar arası önceliklendirme yapılmıştır. Uzman görüşleri ve paydaş katılımı ile anket soruları değerlendirilmiştir. Hassas alanların ve itici güçlerin durumu incelenmiş ve tahrip olan/olması muhtemel yerler belirlenmiştir. Ekosistem restorasyonu önerilerinin ve ekolojik koruma yaklaşımının peyzaj planlama sürecine dahil edilmesiyle doğal ve kültürel peyzaj bileşenlerinin korunarak sürdürülebilir şekilde gelişmesine imkan sağlayan 2030 yılı Ekosistem Restorasyonu Entegrasyonu olan Peyzaj Planı oluşturulmuştur. Plan hükümlerinde izleme ve denetleme aşamalarının her karar için belirlenmesi sürdürülebilir koruma ve restorasyon plan kararlarını mümkün kılmıştır.The whole of ecosystems and the landscapes formed as a result of their interactions are affected by the change in a single component or function that constitutes these values. Landscape planning; It is defined as forward-looking fundamental action taken to increase, improve or create the value of the landscape. With landscape planning, changes in the components are examined and evaluated, and suggestions are developed to preserve their quality and repair them in case of damage. Geotasarım developed by Carl Steintz; It describes the natural and cultural characteristics of the landscape and is used as an effective tool in making decisions in harmony with nature by making use of these descriptions. Within the scope of this study, the Ova Stream Basin, which started to lose its natural identity due to the pressures of dense urban expansion, industrial and agricultural areas, was determined as the study area. Ecosystem Restoration, which is the process of helping to recover ecosystems destroyed due to pressures, aims to make landscapes sustainable, durable and healthy under current and future conditions. By identifying the pressures and interventions that cause negative effects on ecosystems such as forests, steppes and wetlands in the study area, it is aimed to restore the ecological functions of these areas and increase the productivity and capacity of the ecosystems. The aim of this thesis is to create a 2030 scenario ecosystem restoration integrated landscape plan in the Ova Stream basin using the Geotasarım approach, where current ecosystem destruction is revealed and ecosystem restoration suggestions are developed. In this context; A landscape planning study with a participatory approach was carried out along with field and literature studies. By analyzing the water, soil and habitat functions of the landscape, a Landscape Protection Plan was created to form a basis for the plans. The coefficients of the functions were determined using the AHP method. Survey questions were evaluated with expert opinions and stakeholder participation. The situation of sensitive areas and driving forces was examined and places that were/possibly destroyed were determined. By incorporating ecosystem restoration suggestions and ecological protection approach into the landscape planning process, the 2030 Ecosystem Restoration Integration Landscape Plan, which allows natural and cultural landscape components to be protected and developed sustainably, has been created. Determining the monitoring and inspection stages for each decision in the plan provisions made sustainable conservation and restoration plan decisions possible.trinfo:eu-repo/semantics/openAccessPeyzaj MimarlığıLandscape ArchitectureMaster Thesis1174848746