Ürkmez, Gökçen KılınçGüler, İlkem2024-11-052024-11-052024https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=1pwTzRXnomYf6jwqVORfUcjkaECJVQocX9NFTzaAVbx20oD-exsraXtuQ9Jj4693https://hdl.handle.net/20.500.12885/3428Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı, Şehir Planlama Bilim DalıGünümüzde pek çok kent, büyümenin getirmiş olduğu kaotik yapı sonucunda dönüşüm yaşamaktadır. Dönüşümü hızlandıran/tetikleyen ve kaçınılmaz kılan fiziksel, sosyal ve ekonomik yetersizlikler bulunmaktadır. Köhneme olarak tanımlanan bu durum sadece mekansal büyümeye bağlı olarak değil, parçacıl ve birbiriyle ilişkilendirilmeyen plan kararları sonucu da ortaya çıkabilmektedir. Köhneme bölgelerinde, kamu girişimleri yardımları ile değişen sosyo-ekonomik ve fiziksel şartlara uygun olarak yeniden canlandırmayı hedefleyen kentsel dönüşüm projeleri planlanmaktadır. Dönüşüm süreçlerinde kent dokusunun fiziki çevre yapısı, sosyo-ekonomik yapısı ve sosyo-kültürel yapısına yönelik değişimler dolaylı olarak kentsel kimliği de etkilemektedir. Kentsel dönüşüm projeleri sosyal donatı alanlarının artması, altyapının iyileştirilmesi, farklı sektörler ve istihdamın kazandırılması, arazi ve emlak değerlerinin yükselmesi ve güvenli alanlar oluşturması gibi pozitif etkiler sağlarken çevresinde kentsel kimlik ve aidiyet duygusunu geliştirmeye yönelik stratejiler de geliştirmelidir. Aksi takdirde özgünlüğü yok sayan, birbirine özdeş tasarımlara başvuran projelerle, tepeden inmece kimlikliklere bürünen kentler meydana gelmektedir. Sürdürülebilir kentlerin oluşturulabilmesi için kentsel dönüşüm projeleri çevresindeki yerleşmeler üzerinde meydana getireceği etkiler dikkate alınarak ve alanın sahip olduğu kentsel kimlik ögeleri doğrultusunda planlanmalıdır. Bu çalışmada, Bursa'nın merkezinde yer alan ve 2000 yılı sonrası farklı türdeki kentsel dönüşüm projeleriyle dönüşmekte olan bir bölgenin kıskacında kalan Küplüpınar Mahallesi'nde ortaya çıkan fiziksel ve sosyal köhneme süreçleri ile bu süreçlerin yarattığı dönüşüm beklentisinin, bölgenin kimliği ve sosyal yapısı üzerindeki etkilerini ortaya koymak amaçlanmıştır. Kentsel dönüşüm uygulamalarının çevresine olan etkilerini odağına alan bu çalışma, bilimsel araştırma yöntemi açısından nitel yöntemler kullanılarak geliştirilmiştir. Bu kapsamda mahallede ikamet eden veya geçmiş yıllarda ikamet etmiş bireylerle anket ve derinlemesine görüşmeler yapılmıştır. Elde edilen veriler SPSS ve QDA Miner Lite yazılımlarında analiz edilmiştir. Öte saha araştırmaları, arazi kullanım analizleri ve literatür taramalarıyla araştırmaya yön verilmeye çalışılmıştır. Bulgulara göre, belki de kentsel dönüşüm uygulanmayacak, kendi özgün dokusu ile varlığını sürdürecek olan Küplüpınar Mahallesi'nde kentsel dönüşüme yönelik beklentinin olması mahallenin büyük bir bölümünün fiziksel ve sosyal anlamda köhnemeye başlamasını beraberinde getirdiği ortaya konmuştur. Aynı zamanda, çevresindeki alanlardaki bu dönüşümün, mahallenin oluşumunda ve gelişiminde etkin olan kimliğinin de tahrip olmasına yol açtığı ve parçacıl, birbiriyle ilişkilendirilmeden ve geçmiş kimlik ögeleri dikkate alınmadan uygulanan projelerin çevresindeki yerleşmelerde yeni sorunlara (nüfus kaybı, komşuluk ilişkilerinin kaybı, güvensizlik gibi) yol açtığı tespit edilmiştir.Today, many cities are undergoing transformation as a result of the chaotic structure brought about by growth. There are physical, social and economic deficiencies that accelerate/trigger the transformation and make it inevitable. This situation, defined as obsolescence, can occur not only due to spatial growth, but also as a result of fragmented and unrelated planning decisions. Urban transformation projects are planned in decrepit areas with the help of public initiatives, aiming to revitalize them in accordance with changing socio-economic and physical conditions. During transformation processes, changes in the physical environment, socio-economic structure and socio-cultural structure of the urban fabric indirectly affect urban identity. While urban transformation projects provide positive effects such as increasing social facilities, improving infrastructure, providing different sectors and employment, increasing land and real estate values and creating safe areas, they should also develop strategies to develop urban identity and sense of belonging in their surroundings. Otherwise, cities that adopt top-down identities are formed with projects that ignore originality and resort to identical designs. In order to create sustainable cities, urban transformation projects should be planned by taking into consideration the effects they will create on the surrounding settlements and in line with the urban identity elements of the area. This study aims to reveal the physical and social deterioration processes that emerged in Küplüpınar Neighborhood, which is located in the center of Bursa and is in the grip of a region that is being transformed by different types of urban transformation projects after 2000, and the effects of the transformation expectations created by these processes on the identity and social structure of the region. Focusing on the effects of urban transformation practices on its surroundings, this study was developed using qualitative methods in terms of scientific research methods. In this context, surveys and in-depth interviews were conducted with individuals residing in the neighborhood or who had resided in the past. The obtained data were analyzed in SPSS and QDA Miner Lite software. Furthermore, efforts were made to direct the research through field research, land use analysis and literature reviews. According to the findings, it has been revealed that the expectation of urban transformation in Küplüpınar Neighborhood, which may not be subject to urban transformation and will continue its existence with its own unique texture, has brought about the physical and social deterioration of a large part of the neighborhood. At the same time, this transformation in the surrounding areas has also led to the destruction of the identity of the neighborhood, which is active in its formation, ıt has been determined that projects implemented in a fragmented manner, without associating them with each other and without taking into account past identity elements, have caused new problems (such as population loss, loss of neighborly relations, insecurity) in the surrounding settlements.trinfo:eu-repo/semantics/openAccessŞehircilik ve Bölge PlanlamaUrban and Regional PlanningMaster Thesis1185879925