Susurluk havzası kocaçay deltası sulak alanının izlenmesi ve haritalanması

Yükleniyor...
Küçük Resim

Tarih

2023

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

Bursa Teknik Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

Sulak alanlar, doğal veya yapay yollarla oluşabilen, hidrolojik bakımından karmaşık yapıdaki özgün ekosistemlerdir. Hem karasal hem de sucul ekosistemlerin özelliklerini barındıran bu karmaşık yapıları, sulak alanların kesin ve net olarak tanımlanmasını zorlaştırmaktadır. Mevcut fonksiyonları ve değerleri yeterince bilinmediğinden yıllar boyunca önemli tahribatlara maruz kalmış sulak alan ekosistemlerinin yıllar içinde bilimsel araştırmalara konu olması ve korunmalarının uluslararası ölçekte önem kazanması bu alanların kesin ve net olarak tanımlanması ve izlenmesi ihtiyacını doğurmuştur. Çalışma alanı olarak belirlenen Bursa ili Karacabey ve Mudanya ilçelerine sınırı olan Kocaçay Deltası Sulak Alanı, hem bulunduğu konum hem de longoz ormanlarına ev sahipliği yapması bakımından toprak yapısı ve doğal kaynaklar açısından oldukça elverişli bir yapıya sahiptir. Bu nedenle de yıllar içinde geçirdiği değişimin izlenmesi önem arz etmektedir. Bu amaçla uydu görüntüleri ve amenajman planı verilerinden faydalanarak Kocaçay Deltası Sulak Alanı ve çevresine ilişkin alansal değişimler ile çalışma periyoduna ait meteorolojik veriler incelenmiştir. Çalışmamızda 2003-2017-2022 yıllarına ait Landsat 5 TM, Landsat 7 ETM+ ve Landsat 8 OLI uydu görüntüleri ile meteorolojik yıllar göz önünde bulundurulmak suretiyle çalışma alanının kontrollü sınıflandırma işlemi gerçekleştirilmiştir. Yapılan sınıflandırma sonucunda uydu görüntülerinden yola çıkılarak orman, ziraat, su ve açıklık alanlar ile ilgili değişimler izlenmiştir. Ayrıca 2003 ve 2017 yıllarına ait orman amenajman planları da incelenerek arazi örtüsü değişiminin farklı yıllara ait sonuçları karşılaştırmalı olarak ortaya konmuştur. Uydu verilerine göre 19 yılda (2003-2022) meydana gelen değişimin ziraat alanlarında % 65.7 ve orman alanlarında % 5.7 azalma; açıklık alanlarda % 56.2 ve su alanlarında % 11.0 artma şeklinde gerçekleştiği tespit edilmiştir. Amenajman planlarına göre ise 14 yılda (2003-2017) meydana gelen değişimin ziraat alanlarında % 7.1, orman alanlarında % 9.1 ve su alanlarında % 0.7 azalma; açıklık alanlarda % 13.6 artma şeklinde gerçekleştiği tespit edilmiştir. Karşılaştırma yapıldığında, amenajman planınına göre 2003 yılı uydu görüntüsündeki orman alanının %25,6, ziraat alanının %19,3 ve su alanının %53,7 fazla olduğu; açıklık alanın ise %32,5 az olduğu tespit edilmiştir. 2017 yılında ise yine amenajman planınına göre uydu görüntüsündeki orman alanının %23, açıklık alanın %5,3 ve su alanın da %69,5 fazla olduğu; ziraat alanının ise %72,3 az olduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak 2003-2017 yıllarındaki amenajman plan verilerinde su yüzey alanlarının % 0,72 oranında değiştiği ancak uydu görüntülerinde su yüzey alanlarının plan alanlarına göre %62 fazla olduğu görülmektedir. Uydu görüntülerinin mayıs ayında çekilmiş olması, alan içerisinde bulunan su basar ormanlarında kış aylarında meydana gelen yağışın fazlalığı ve yeterli buharlaşmanın olmaması bu durumun sebepleri olarak gösterilebilir. Çalışma alanına ait ortaya çıkan sonuçların benzer alanlarda yapılacak çalışmalara ışık tutması beklenmektedir.
Wetlands are unique ecosystems with a hydrologically complex structure that can be formed naturally or artificially. These complex structures, which contain the characteristics of both terrestrial and aquatic ecosystems, make it difficult to define wetlands precisely and clearly. Since the current functions and values are not known enough, wetland ecosystems, which have been subjected to significant destruction over the years, have been the subject of scientific research over the years and their protection has gained international importance, resulting in the need to define and monitor these areas precisely and clearly. Kocaçay Delta Wetland, which borders the Karacabey and Mudanya districts of Bursa province, which is determined as the study area, has a very convenient structure in terms of soil structure and natural resources, both in terms of its location and hosting longoz forests. For this reason, it is important to monitor the change it has undergone over the years. For this purpose, spatial changes related to Kocaçay Delta Wetland and its surroundings and meteorological data of the study period were examined by using satellite images and management plan data. In our study, controlled classification of the study area was carried out by taking into account the meteorological years with Landsat 5 TM, Landsat 7 ETM+ and Landsat 8 OLI satellite images of the years 2003-2017-2022. As a result of the classification made, the changes related to forest, agriculture, water and open areas were observed based on satellite images. In addition, forest management plans of 2003 and 2017 were examined and the results of land cover change for different years were presented comparatively. According to satellite data, the change in 19 years (2003-2022) decreased by 65.7% in agricultural areas and 5.7% in forest areas; It was determined that there was an increase of 56.2% in open areas and 11.0% in water areas. According to the management plans, the change in 14 years (2003-2017) decreased by 22.1% in agricultural areas, 9.1% in forest areas and 0.7% in water areas; It was determined that there was an increase of 11.2% in open areas. When compared, according to the management plan, the forest area in the 2003 satellite image is 25.6%, the agricultural area is 19.3% and the water area is 53.7%; the opening area was found to be 32.5% less. In 2017, according to the management plan, the forest area in the satellite image is 23%, the clear area is 5.3% and the water area is 69.5%; It has been determined that the agricultural area is 72.3% less. As a result, it is seen that the water surface areas have changed by 0.72% in the management plan data for the years 2003-2017, but the water surface areas are 62% more than the plan areas in the satellite images. The fact that satellite images were taken in May, the excess of precipitation in the flooded forests in the area during the winter months and the lack of sufficient evaporation can be shown as the reasons for this situation. It is expected that the results of the study area will shed light on the studies to be done in similar areas.

Açıklama

Anahtar Kelimeler

Ormancılık, Orman Mühendisliği, Forestry, Forest Engineering

Kaynak

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye

Koleksiyon