Covıd-19 pandemisinin Türkiye'deki uluslararası lojistik maliyetlere etkisinin AHP yöntemi ile incelenmesi

Yükleniyor...
Küçük Resim

Tarih

2023

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

Bursa Teknik Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

2019 yılında Çin'in Wuhan kentinde ortaya çıkan Covid-19 salgını kısa zamanda tüm dünyayı etkisi altına almıştır. Türkiye'de ilk Covid-19 vakasının görüldüğü 11 Mart 2020 tarihinde Dünya Sağlık Örgütü bu durumu pandemi ilan etmiştir. Pandemi hayatın tüm alanlarını olumsuz şekilde etkilemiştir ve lojistik sektörü pandemiden en çok etkilenen sektörlerden biri olmuştur. Lojistik faaliyetler, uluslararası ticarette tedarik zincirinin ayrılmaz bir parçası olarak hammadde, mamul ve yarı mamul eşyaların tedarikçiden nihai tüketiciye ulaşmasında önemli bir rol oynamaktadır. Pandeminin ortaya çıkması ve hızla yayılması ile uluslararası tedarik zincirinde kopmalar olmuştur. Pandeminin yayılma hızını düşürmek amacıyla devletler çeşitli önlemler almıştır. Bu önlemler kapsamında sınırlar kapatılmış veya kısıtlanmış, sınır geçişlerinde ek kontroller getirilmiş, karantina uygulamaları yürürlüğe koyulmuştur. Alınan önlemler sonucunda uluslararası lojistik faaliyetler kısmen ya da tamamen durmuştur. Lojistik faaliyetlerine devam edemeyen işletmeler bu süreçte kapanmış ya da daha az kapasite ile çalışmalarına devam etmiştir. Covid-19 pandemisinin lojistik sektöründe neden olduğu satınalma, üretim ve dağıtım faaliyetleri üzerindeki olumsuz etkileri lojistik maliyetlerin artmasına ve buna bağlı olarak arz-talep, ürün-fiyat dengesinde hissedilir değişikliklere sebep olmuştur. Covid-19 pandemisinin tüm dünyada yarattığı sağlık krizi dışında ekonomik olarak da olumsuz etkisi hissedilirken bu pandemi sürecinin ne kadar süreceğinin belirsizliği krizin boyutunu arttırmıştır. Bu çalışmada Türkiye'de Covid-19 pandemisinin uluslararası lojistik maliyetler üzerine etkisinin çok kriterli karar verme yöntemlerinden AHP yöntemi ile analiz edilerek en fazla etkilenen kriterlerin önem derecelerine göre sıralanması ve en fazla etkilenen maliyet faktörünün ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Lojistik alanında uzman kişilerin katılımı ile yapılan anket çalışması sonucunda elde edilen 27 anket formu analize dahil edilmiştir. Covid-19 pandemisinin ana kriterler üzerindeki etkileri incelendiğinde en fazla üretim maliyetlerinin etkilendiği ikinci olarak ise taşıma maliyetlerinin etkilendiği ortaya çıkmıştır. Bunları sırasıyla elleçleme, stok yönetimi ve depolama, satınalma maliyetleri izlerken en az etkilenen maliyetlerin gümrük işlemleri maliyetleri olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu çalışmanın, küresel salgınların uluslararası lojistik faaliyetleri ve lojistik maliyetleri nasıl etkileyebileceği konusunda literatüre katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
The Covid-19 pandemic, which emerged in Wuhan, China in 2019, has taken the whole world under its influence in a short time. The World Health Organization declared this case as a pandemic on March 11, 2020, when the first Covid-19 case was occured in Turkey. The pandemic negatively affected all areas of life and the logistics sector was one of the sectors most affected by the pandemic. Logistics activities, as an integral part of the supply chain in international trade, play an important role in the delivery of raw materials, finished and semi-finished goods from the supplier to the final consumer. With the emergence and rapid spread of the pandemic, breaks in the international supply chain have been observed. In order to reduce the spread of the pandemic, states have taken various precautions. Within the scope of these precautions, borders were closed or limited, additional controls were introduced at borders, and quarantine practices were introduced. As a result of the precautions taken, international logistics activities were partially or completely stopped. Businesses that could not continue their logistics activities were closed in this Covid-19 duration or continued to work with less capacity. The negative effects of the Covid-19 pandemic on the procurement, production and distribution activities in the logistics sector have caused an increase in logistics costs, and accordingly it caused significant changes in the supply-demand and product-price balance. While the negative impact of the Covid-19 pandemic has been felt economically as well as the health crisis it has created all over the world, the uncertainty of how long this pandemic process will last has increased the size of the crisis. In this study, it is aimed to examine the effect of the Covid-19 pandemic on international logistics costs in Türkiye with the AHP method, which is one of the multi-criteria decision-making methods, and to rank the most affected criteria according to their importance and to reveal the most affected cost factor. 27 survey forms obtained as a result of the survey conducted with the participation of experts in the field of logistics were included in the analysis. When the effects of the Covid-19 pandemic on the main criteria were examined, it was revealed that production costs were affected the most, and transportation costs were affected secondly. These were followed by handling, stock management and storage, purchasing costs respectively, and it was concluded that the least affected costs were customs clearance costs. It is considered that this study will contribute to the literature on how global epidemics can affect international logistics activities and logistics costs.

Açıklama

Anahtar Kelimeler

Uluslararası lojistik, Lojistik maliyetler, Covid-19 pandemisi, AHP yöntemi, International logistics, Logistics cost, Covid-19 pandemic, AHP method

Kaynak

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye

Koleksiyon