Çocuklara yönelik katılımcı peyzaj tasarım süreci için bir model önerisi

Yükleniyor...
Küçük Resim

Tarih

2023

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

Bursa Teknik Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

Toplumun tamamına hizmet eden kamusal açık alanlar başta olmak üzere kentsel açık alanların tümü kentli çocukların doğa kent ilişkisi kurduğu mekânlar olarak nitelendirilebilir. Dolayısıyla bu alanların üretiminde tüm kullanıcıların olduğu kadar çocukların da söz hakkı bulunmaktadır. Bu doğrultuda sosyal adalet ve haklar kapsamında, çocuklara seslerini duyurabilecekleri platformlar oluşturmak adına katılım oldukça etkili bir araçtır. Katılım çalışmaları, çocuk haklarını gözeterek kentsel açık alanların ortak kararlar çerçevesinde üretimini sağlamaya yardımcı olmaktadır. Bununla birlikte çocuk gelişiminde; sorumlu vatandaşlık bilinci, çevre duyarlılığı, topluma ve çevreye aidiyetlik hissi gibi beceri ve tutumların oluşmasını da desteklemektedir. Ancak çocuk katılım çalışmalarının yeterli seviyede ve etkin düzeyde olmadığı görülmektedir. Bunun nedeni çocuk katılımının pek çok açıdan zorluklar içermesidir. Başlıca zorluklar ise katılım sürecinin planlanması ve katılımın etkin düzeyde yürütülmesidir. Bu nedenle tez çalışması kapsamında çocuk katılım çalışmalarını artırmaya yönelik olarak, çocuk katılım süreci ve sürecin planlanmasına dair bir model önerisi ortaya koymak amaçlanmıştır. Tez çalışması kapsamında çocukların sosyal ve fiziksel ihtiyaçları, becerileri ve hakları incelenmiş; katılımının ortaya çıkışı, tanımı ve önemi araştırılmış; çocuk katılım düzeylerini gösteren katılım modelleri ve çocuk katılımında kullanılan yöntemler ile ilgili literatür taramaları yapılmıştır. Ardından tasarımda katılım sürecinin aşamalarını belirlemek amacıyla; öncelikle peyzaj mimarlığında tasarım süreci ve tasarım ortamının gereklilikleri araştırılmış ve peyzaj alanlarında gerçekleştirilmiş olan çocuk katılımı uygulama örneklerinin katılım süreçleri incelenmiştir. Tasarımda katılım süreçlerinin belirlenmesi amacıyla peyzaj tasarım süreci ve peyzaj alanlarında gerçekleştirilen çocuk katılım çalışmalarının ortak süreçleri tespit edilmiştir. Tasarımda katılımı etkileyen faktörler ve katılımın bileşenleri ortaya konularak katılım sürecinin ana aşamaları ve ana aşamalarda gerçekleştirilecek her bir atölyenin alt aşamaları belirlenmiştir. Katılımın ana aşamaları; bilgi edinme ve farkındalık, teknik bilgi ve donanım, tasarım, uygulama, izleme ve takip olarak tanımlanmıştır. Tek bir atölyede gerçekleştirilecek aşamalar ise giriş ve tanışma, bilgi aktarımı, egzersizler, sonuç ve değerlendirme olarak belirlenmiştir. Bununla birlikte katılımın bileşenleri ve katılımı etkileyen faktörler göz önüne alınarak, katılımın planlanmasına ve takip edilmesine yönelik bir akış diyagramı geliştirilmiştir. Ardından katılım sürecinin ve tek bir atölyenin aşamalarında doğru katılım yöntemlerinin tercih edilmesi amacıyla, katılımı tasarlamak adlı akış diyagramından yararlanarak, uygulamalı çocuk atölyeleri gerçekleştirilmiştir. Üç ayrı atölye olarak tasarlanan çalışma 7-8 yaş grubu 30 çocuğun katılımı ile tüm katılım yöntemlerini içerecek biçimde tamamlanmıştır. Çocuk atölyeleri, çocuk katılım yöntemlerinin test edilmesinin yanı sıra katılım sürecini etkileyen faktörlerin deneyimlenmesine imkan sağlamıştır. Bu sayede çocuk katılım sürecinde göz önünde bulundurulması gereken noktalar belirlenerek model geliştirilmesinde kullanılmıştır. Literatür ve uygulama verileri doğrultusunda; verimli katılım düzeyini sağlamaya yönelik olarak, tekrarlanabilir ve takip edilebilir biçimde, çocuklara yönelik katılımcı peyzaj tasarım süreci için bir model önerisi sunulmuştur. Sonuç olarak; çocuk katılım çalışmalarının artırılmasına yönelik, akademik veriye dayalı olarak geliştirilen tekrarlanabilir bir model önerisi ile daha çok sayıda ve verimli katılım düzeyinde süreçlerin yürütülebileceği düşünülmektedir.
All urban open spaces, especially public open spaces that serve the whole society, can be characterized as spaces where urban children establish a nature-city relationship. Therefore, children as well as all users have a say in the production of these areas. In this regard, within the scope of social justice and rights, participation is a very effective tool to create platforms where children can make their voices heard. Participation activities help to ensure the production of urban open spaces within the framework of joint decisions, taking into account children's rights. However, in child development; It also supports the formation of skills and attitudes such as responsible citizenship awareness, environmental awareness, and a sense of belonging to society and the environment. However, it is seen that child participation studies are not at an adequate and effective level. This is because child participation is challenging in many ways. The main challenges are the planning of the participation process and the effective implementation of the participation. For this reason, within the scope of the thesis, it is aimed to put forward a model proposal about the child participation process and the planning of the process in order to increase the child participation studies. Within the scope of the thesis study, the social and physical needs, skills and rights of children were examined; the emergence, definition and importance of participation were investigated; A literature review was conducted on participation models showing child participation levels and methods used in child participation. Then, in order to determine the stages of the participation process in design; First of all, the design process in landscape architecture and the requirements of the design environment were researched and the participation processes of the examples of child participation practices in landscape areas were examined. In order to determine the participation processes in design, the common processes of the landscape design process and the child participation studies carried out in the landscape areas were determined. The main stages of the participation process and the sub-stages of each workshop to be held in the main stages were determined by revealing the factors affecting participation in design and the components of participation. The main stages of participation are; information acquisition and awareness, technical knowledge and equipment, design, implementation, monitoring and follow-up. The stages to be carried out in a single workshop were determined as introduction and acquaintance, information transfer, exercises, results and evaluation. In addition, a flow chart has been developed for the planning and monitoring of participation, taking into account the components of participation and the factors affecting participation. Then, in order to choose the right participation methods in the stages of the participation process and a single workshop, hands-on children's workshops were held by making use of the flow diagram named "designing participation". The study, which was designed as three separate workshops, was completed with the participation of 30 children in the 7-8 age group, including all participation methods. Children's workshops provided the opportunity to experience the factors affecting the participation process, as well as testing the methods of child participation. In this way, the points to be considered in the child participation process were determined and used in model development. In line with the literature and application data; A model proposal was presented for the participatory landscape design process for children, in a repeatable and traceable manner, in order to ensure an efficient level of participation. In conclusion; It is thought that more and more efficient participation-level processes can be carried out with a reproducible model proposal developed based on academic data to increase child participation studies.

Açıklama

Anahtar Kelimeler

Peyzaj Mimarlığı, Landscape Architecture

Kaynak

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye

Koleksiyon