Bursa yöresi anadolu kestanesi ormanlarında kestane gal arısının uçuş dinamiğinin farklı tuzak tipleriyle tespit edilmesi

Yükleniyor...
Küçük Resim

Tarih

2024

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

Bursa Teknik Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

Dünya genelinde önemli bir ekonomik değere sahip olan Anadolu kestanesi (Castanea sativa Mill.), özellikle Bursa yöresinde geniş bir yayılışa sahiptir ve bölgenin önemli bir tarımsal ürünüdür. Ancak, son yıllarda kestane gal arısı (Drycosmus kuriphilus Yasumatsu) tarafından oluşturulan tehdit, bu değerli bitkinin üretimini ve kalitesini ciddi şekilde etkilemektedir. Çevresel değişiklikler ve antropojenik faaliyetlerin bir sonucu olarak, bu zararlıların yayılış alanları hızla değişmekte ve zararlı türlerin listesine sürekli yeni üyeler eklenmektedir. Uluslararası bitki ticaretindeki artış ve iklim değişikliği, egzotik türlerin coğrafi sınırları aşarak yabancı ekosistemlere yerleşmelerini kolaylaştırmakta, bu durum da biyoçeşitlilik için ciddi tehditler oluşturmanın ötesinde, ormancılık, tarım ve insan sağlığı üzerinde olumsuz etkiler yaratmaktadır.Türkiye'nin iklim koşulları ve geniş bitki çeşitliliği, orman ekosistemlerinde çok sayıda böcek türünün uzun süreler boyunca yaşamasına imkan tanımıştır. İklim faktörleri, entomolojik kaynaklı zararların oluşumunda önemli bir rol oynamakta; konukçu bitkilerin direncini azaltarak zararlı böcek türlerinin üreme kapasitesinde ve popülasyonlarında artışlara yol açabilmektedir. İklim değişikliğinin bir sonucu olarak ülkemiz ormanlarında, istilacı türlerin sayı ve yayılımında dikkate değer artışlar meydana gelmekte ve belirli zararlı türlerin önemli ölçüde tahribat oluşturduğu bilinmektedir. Türkiye ormanlarında 2014 yılında ilk kez tespit edilen Kestane gal arısı (Dryocosmus kuriphilus Yasumatsu), kestane ağaçlarına ciddi zararlar vererek meyve, odun ve bal üretimi alanlarında kayda değer kayıplara neden olmuştur.Bu çalışmada, Bursa Yöresi Anadolu Kestanesi (Castanea sativa Mill.) ormanlarında kestane gal arısı [Dryocosmus kuriphilus Yasumatsu (Hymenoptera: Cynipidae)]'nın uçuş dinamiğinin bazı tuzak tipleriyle tespit edilmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir.Çalışmada, farklı cezbedici maddelerle kombinlenmiş renkli yapışkan tuzaklar kullanılarak ergin böceklerin yakalanma oranları incelenmiştir. Yapılan gözlemler, sarı renkli yapışkan tuzakların ve bira (malt özü) ile toz şeker karışımını içeren sarı renkli cezbedicinin, kestane gal arısını çekmede en etkili yöntem olduğunu göstermiştir. Ayrıca, ergin uçuş tarihleri ve popülasyon yoğunlukları üzerine iklim faktörlerinin ve yükseltinin etkisi de irdelenmiştir. Sonuçlar, kestane gal arısına karşı yürütülen mücadelede, bu tuzak ve cezbedici kombinasyonunun etkili bir araç olabileceğini ortaya koymaktadır. En yüksek böcek popülasyonunun iklim koşulları ve yükseltiye bağlı olarak Karacabey'de 02.07.2022 tarihinde; Uludağ'da ise 01.08.2022 tarihinde olduğu gözlemlenmiştir.Bu bulgular, zararlı ile mücadelede alternatif yöntemler geliştirilmesine katkı sağlayacak ve sürdürülebilir kestane üretimine olanak tanıyacaktır.
The Anatolian chestnut (Castanea sativa Mill.), holding significant economic value worldwide, especially boasts a wide distribution in the Bursa region of Türkiye, making it a crucial agricultural product there. However, recent years have seen a growing threat posed by the chestnut gall wasp (Drycosmus kuriphilus Yasumatsu), severely impacting the production and quality of this valuable plant. Environmental changes and anthropogenic activities have led to rapid shifts in the distribution of these pests, with new harmful species continually being added to the list. The increase in international plant trade and climate change have facilitated the spread of exotic species across geographical borders into foreign ecosystems, posing serious threats not only to biodiversity but also adversely affecting forestry, agriculture, and human health. Turkey's climatic conditions and rich plant diversity have allowed a multitude of insect species to thrive in forest ecosystems for extended periods. Climatic factors play a significant role in the occurrence of entomological damages, reducing the resistance of host plants and leading to increases in the reproductive capacity and populations of harmful insect species. As a result of climate change, there has been a noticeable increase in the number and spread of invasive species in Turkey's forests, with certain harmful species causing significant damage.The chestnut gall wasp (Dryocosmus kuriphilus Yasumatsu), first identified in Türkiye's forests in 2014, has inflicted severe damages on chestnut trees, resulting in notable losses in fruit, timber, and honey production areas. This study aims to detect the flight dynamics of the chestnut gall wasp [Dryocosmus kuriphilus Yasumatsu (Hymenoptera: Cynipidae)] in the European Chestnut (Castanea sativa Mill.) forests of the Bursa region using various trap types. The study examined the capture rates of adult insects using colored sticky traps combined with different attractants. Observations have shown that yellow sticky traps and a yellow attractant containing a mixture of beer (malt extract) and powdered sugar are the most effective methods for attracting the chestnut gall wasp. Additionally, the study explored the effects of climatic factors and elevation on adult flight dates and population densities. The results indicate that the combination of these traps and attractants could be an effective tool in combating the chestnut gall wasp. The highest insect population was observed in Karacabey on July 2, 2022, and in Uludağ on August 1, 2022, depending on climatic conditions and elevation. These findings will contribute to the development of alternative methods for pest control and enable sustainable chestnut production.

Açıklama

Anahtar Kelimeler

Ormancılık ve Orman Mühendisliği, Forestry and Forest Engineering

Kaynak

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye

Koleksiyon