Kentsel karbon emisyonlarının ve karbon yutak alanlarının mekansal analizi: Bursa Yıldırım ilçesi örneği
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2023
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Bursa Teknik Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Küresel iklim değişikliğine neden olan en önemli olaylardan biri karbon emisyonunda yaşanan hızlı artışlardır. Isıyı tutan ve yayan karbonun doğal döngüsü zamanla bozulmuştur. Sanayi devriminden itibaren hızlı nüfus artışı, çarpık kentleşme, doğal kaynakların tahribatı ve tüketilmesi, doğalgaz gibi yenilenemeyen enerji kaynaklarının tercih edilmesi nedeniyle karbon döngüsün bozulma sürecini hızlandırmış ve atmosferdeki karbon emisyon miktarının artmasına neden olmuştur. İnsan sağlığını olumsuz etkileyen karbon emisyonunun azaltılması ve önüne geçilmesi önem arzetmektedir. Mevcutta ulusal ve uluslararası ölçekte hazırlanan birçok planlama, sözleşme ve strateji bulunmaktadır. Ancak yerel yönetimlerin belirlenen bu stratejileri kritik noktalarda uygulaması iklim değişikliği ile mücadelede zaman kazandıracaktır. Bu çalışmada Türkiye Marmara Bölgesi'nde bulunan Bursa İlinin Yıldırım İlçesinde karbon emisyonlarının yoğun olduğu alanların belirlenmesi hedeflenmiştir. Çalışma kapsamında karbon emisyonunu etkileyen değerlere ait literatür çalışması yapılmıştır. Literatür çalışmasında belirlenen değerler sonucunda veriler Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) kullanılarak sayısallaştırılmıştır. Her bir değişkenin karbon emisyonu, karbon emisyon katsayıları kullanılarak hesaplanmıştır. Tüm hesaplamalar yıllık ve kilogram olacak şekilde ortak bir paydada yapılmıştır. Veriler Analitik Hiyerarşi Süreci (AHS) kullanılarak ağırlıklandırılmıştır. Hesaplanan veriler bulanık mantık kullanılarak standardize edilmiştir. Standardize edilmiş haritalar CBS ortamında ağırlıklandırılıp çakıştırılarak Yıldırım ilçesi için mahalle ölçeğinde karbon emisyonlarının yoğun olduğu alanlar belirlenmiştir. Yapılan çalışmada 2021 yılına ait Sentinel uydu verileri kullanılarak oluşturulan Arazi Örtüsü/Alan Kullanımı (AÖ/AK) haritası, nüfus verileri, doğalgaz tüketim miktarı, trafik sinyalizasyonu ve orman meşcere verileri kullanılmıştır. Yıldırım karbon emisyonu için kentsel alanlar, nüfus, doğalgaz tüketimi, trafik sinyalizasyon verileri ve tarım verileri kullanılırken; karbon yutak alanlarının karbon tutulum miktarını hesaplamak için orman alanları, kentsel yeşil alanlar ve sulak alanlar belirlenmiştir. Çalışmanın sonucunda müdahele edilmesi gereken karbon emisyonlarının en yoğun olduğu mahalleler Zümrütevler, Yeşilyayla, Sıracevizler, Maltepe, Değirmenlikızık, Musababa, Yediselviler, Akçağlayan, Piremir, Baruthane olarak belirlenmiştir. Bu mahallelerde kentsel alanlar inşaa ve kullanım süreçleri boyunca en çok karbon emisyonuna etki eden alanlardır. Bunu sırasıyla doğalgaz, ulaşım emisyonları, nüfus ve tarım takip etmektedir. Yapılan analizler sonucunda karbon yutak alanlarına etki eden değerler önem sırasına göre ormanlar, kentsel yeşil alanlar ve sulak alanlar olarak belirlenmiştir.
One of the most important events that cause global climate change is the rapid increase in carbon emissions. The natural carbon cycle, which captures and emits heat, has been disrupted over time. Since the industrial revolution, rapid population growth, unplanned urbanization, the destruction and consumption of natural resources, and the preference for non-renewable energy sources such as natural gas accelerated the deterioration of the carbon cycle. It caused an increase in the amount of carbon emissions in the atmosphere. Reducing and preventing carbon emissions is important, which also negatively affects human health. Currently, there are many plans, contracts and strategies prepared on a national and international scale. However, implementing of these strategies by local governments at critical points will save time in the struggle against climate change. This study aims to determine the carbon critical areas in Yıldırım District of Bursa Province in the Marmara Region of Turkey. Within the scope of the study, a literature study was conducted on the values affecting carbon emissions. As a result of the values determined in the literature study, the data were digitized using Geographic Information Systems (GIS). The carbon emission of each variable was calculated using the carbon emission coefficients. All calculations have been made in a common denominator as annual and kilogram. The data are weighted using the Analytical Hierarchy Process (AHP). Calculated data were standardized using Fuzzy Membership. By weighting and overlaying the standardized maps in the GIS environment, carbon critical areas were determined at the neighborhood scale the Yıldırım District. In the study, Land Cover/Land Use (LC/LU) map, population data, natural gas consumption amount, traffic signalization and forest stand data, created using Sentinel satellite data of 2021, were used. While urban areas, population, natural gas consumption, traffic signaling data and agriculture data are used for lightning carbon emission; forest areas, urban green areas and wetlands were determined to calculate the carbon sequestration amount of the carbon sinks. As a result of the study, the most critical neighborhoods to be intervened in were determined as Zümrütevler, Yeşilyayla, Sıracevizler, Maltepe, Değirmenlikızık, Musababa, Yediselviler, Akçağlayan, Piremir, Baruthane. In these neighborhoods, urban areas are the areas that affect the most carbon emissions during the construction and usage processes. Natural gas, transportation emissions, population and agriculture, respectively follow this. As a result of the analysis, the values affecting the carbon sink areas were determined as forests, urban green areas and wetlands in order of importance.
One of the most important events that cause global climate change is the rapid increase in carbon emissions. The natural carbon cycle, which captures and emits heat, has been disrupted over time. Since the industrial revolution, rapid population growth, unplanned urbanization, the destruction and consumption of natural resources, and the preference for non-renewable energy sources such as natural gas accelerated the deterioration of the carbon cycle. It caused an increase in the amount of carbon emissions in the atmosphere. Reducing and preventing carbon emissions is important, which also negatively affects human health. Currently, there are many plans, contracts and strategies prepared on a national and international scale. However, implementing of these strategies by local governments at critical points will save time in the struggle against climate change. This study aims to determine the carbon critical areas in Yıldırım District of Bursa Province in the Marmara Region of Turkey. Within the scope of the study, a literature study was conducted on the values affecting carbon emissions. As a result of the values determined in the literature study, the data were digitized using Geographic Information Systems (GIS). The carbon emission of each variable was calculated using the carbon emission coefficients. All calculations have been made in a common denominator as annual and kilogram. The data are weighted using the Analytical Hierarchy Process (AHP). Calculated data were standardized using Fuzzy Membership. By weighting and overlaying the standardized maps in the GIS environment, carbon critical areas were determined at the neighborhood scale the Yıldırım District. In the study, Land Cover/Land Use (LC/LU) map, population data, natural gas consumption amount, traffic signalization and forest stand data, created using Sentinel satellite data of 2021, were used. While urban areas, population, natural gas consumption, traffic signaling data and agriculture data are used for lightning carbon emission; forest areas, urban green areas and wetlands were determined to calculate the carbon sequestration amount of the carbon sinks. As a result of the study, the most critical neighborhoods to be intervened in were determined as Zümrütevler, Yeşilyayla, Sıracevizler, Maltepe, Değirmenlikızık, Musababa, Yediselviler, Akçağlayan, Piremir, Baruthane. In these neighborhoods, urban areas are the areas that affect the most carbon emissions during the construction and usage processes. Natural gas, transportation emissions, population and agriculture, respectively follow this. As a result of the analysis, the values affecting the carbon sink areas were determined as forests, urban green areas and wetlands in order of importance.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Bursa-Yıldırım, Karbon emisyonu, Carbon emission, Kentsel peyzaj, Urban landscape
